ΟΙΝΟΗ
Η Οινόη είναι κωμόπολη χτισμένη στις ακτές φυσικού όρμου κοντά στη Φάτσα. Ήταν επίνειο της Νεοκαισάρειας και ήταν ένα πολύ σημαντικό λιμάνι για τις γύρω μεσογειακές περιοχές. Το 1914 φαίνεται να ήταν πυκνοκατοικημένη καθώς ο αριθμός των κατοίκων έφτανε κοντά στους 10.000, από αυτούς το 1/3 ήταν Έλληνες, 1000 Αρμένιοι, ενώ οι υπόλοιποι ήταν Τούρκοι. Οι Έλληνες κατοικούσαν στην Πούντα και στο Περιγιάλι και μιλούσσν ελληνικά, ενώ οι άλλοι ντόπιοι μιλούσαν τα παραδοσιακά ποντιακά. Η πόλη εκκλησιαστικά ανήκε στη μητρόπολη Νεοκαισαρείας και Ινέου, αλλά υπήρχε και δεύτερος μητροπολιτικός ναός. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με την καλλιέργεια κάνναβης και φουντουκιών και πολλοί ξενιτεύονταν για βιοποριστικούς λόγους σε γειτονικές πόλεις και στη Ρωσία. Στον περίβολο της Απάνω Εκκλησίας μπορούσε κανείς να δει τα εκπαιδευτήρια της κοινότητας. Το 1875 μάλιστα ιδρύθηκε η Λέσχη "Ο Ευαγγελισμός" και το 1909 ο Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος "Πατρίς". Το 1915, όταν οι Αρμένιοι εξοντώθηκαν, στην περιοχή δημιουργήθηκαν ανταρτικές ομάδες αντίστασης και το 1917 ο ελληνικός πληθυσμός υποχώρησε στο εσωτερικό.